Füze teknolojisi ve nükleer silah teknolojisi 1945 ve 1963 yılları arasında eşzamanlı olarak gelişti. Atmosferik nükleer denemelerin yoğunlaştığı bu dönemde, gökyüzünün değişik katmanlarında ve yerin altında değişik patlama denemeleri yapılıyordu. Dünya’nın koruyucu atmosferine ilişkin bugün bilinen Van Allen Bağları gibi bir takım tanımlamalar stratosferik ve iyonosferik bir takım deneyler sonucunda elde edildi.

Dünya’nın koruyucu atmosferi ya da "deri"si deniz seviyesinin 3200 km üstünde yeralan ve evren ya da galaktik rüzgarlar tarafından püskürtülen yüklü parçacıkları yakalayan Van Allen Bağları denilen manyetik alanlardan oluşur. Bu bağlar, 1958’de, Amerika’nın ilk uydusu Explorer I’in ilk haftalarında keşfedildi. Bu bağlar, Dünya’nın yerçekimi ve manyetik alanında hapsedilmiş yüklü parçacıklar içeriyorlar. Protonlardan oluşan ve enerjileri 100 MeV'dan başlayıp astronomik değerlere kadar ulaşabilen temel galaktik kozmik ışınlar Güneş Sistemi'ne yıldızlar arası boşluktan girerler. Bunlar yüksek enerjili ışınların yaklaşık yüzde yüzünü olutururlar. Güneş ışınları genelde 20 MeV'un altında (bu hala Dünya için yüksek bir enerji), bunlardan daha düşük enerji seviyelerinde bulunurlar. Bu yüksek enerjili parçacıklar, dünyanın manyetik alanı ve jeo-manyetik enlem (jeo-manyetik ekvatorun altındaki ya da üstündeki uzaklık) tarafından etkilenirler. Atmosferin üstündeki düşük enerjili protonların akı yoğunluğu kutuplarda, ekvatordakinden daha yüksektir. Bu yoğunluk ayrıca Güneş’in hareketinden de etkilenir: patlamalar minimumda olduğu zaman yoğunluk da en azdır.

Van Allen Bağları, yüklü parçacıkları (protonlar, elektronlar ve alfa parçacıkları) ve kuvvet çizgilerinin birbirine yaklaştığı kutupsal alanlara yönelen manyetik kuvvet çizgilerinin yanında uzanan bu sarmalı kapsar. Parçacıklar, kutupların yanındaki manyetik kuvvet çizgilerinin arasında ileri geri yansıtılırlar. Van Allen Bağları'ndan en alçak olanı deniz seviyesinin 7700 km üstündeyken en yüksek olanı yaklaşık 51500 km üstündedir. Britannica Ansiklopedisi'ne göre Van Allen Bağları’nın en yoğun olduğu bölge ekvator civarı iken kutuplarda etkileri yok denecek kadar azdır. Güney Atlantik Okyanusu üzerinde 400 km yüksekliğe kadar düşerlerken, Merkez Pasifik Okyanusu üzerinde yaklaşık 1000 km yüksekliktedirler. En alçak Van Allen Bağı’nda proton yoğunluğu, enerjisi saniye x santimetrekare'de 30 MeV’un üzerinde 20,000 civarındadır. Elektronların en yüksek enerji seviyesi 1 MeV’tur ve yoğunluğunu en yüksek değeri saniye x santimetrekare'de 100 milyon parçacktır. En dış bağda ise proton enerjisi ortalama 1 MeV'tur. Karşılaştırma yapmak gerekirse; nükleer patlamada deşarj olan yüklü parçacıkların enerjisi 0.3 MeV ile 3 MeV arasında değişir ve medikal X ışınlarının en yüksek enerjisi 0.5 MeV’tur.

1958 yılının Ağustos ve Eylül ayları arasında Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri, Güney Atlantik Okyanusu’nun 480 km üstünde -Dünya yüzeyine en yakın Van Allen Bağı’nda- fizyon tipi üç nükleer bomba patlattı. Buna ek olarak Pasifik'teki Johnson Adası'nın 160 km üstünde iki hidrojen bombası patlatıldı. Askeriye bunun "şimdiye kadar girişilen en büyükl bilimsel deney", olduğunu söyledi. Bu proje, Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı ve Amerika Birleşik Devletleri Atomik Enerji Komisyonu tarafından "Argus" kod adıyla gerçekleştirildi. Amaç, yüksek irtifada gerçekleşen nükleer patlamaların radyo-transmisyon’u ve radar işlemlerini (Elektromanyetik Vuru (EMP) dolayısıyla) ne kadar etkilediğini ölçmek ve jeo-manyetik alanı ve yüklü parçacıkların onun içindeki hareketini daha iyi kavramak gibi görünüyordu.

Bu devasa deney, neredeyse tüm dünyayı kuşatan (iç) manyetik radyasyon yarattı ve iyonosfere dünya çapında etkileri olacak derecede elektron ve yüklü parçacık yolladı. Elektronlar manyetik kuvvet çizgileri arasında ileri geri gidip gelerek yapay bir "şafak" yarattılar ve Kuzey Kutbu yakınlarında atmosferi etkilediler.

9 Temmuz 1962'de ABD iyonosferle ilgili bir dizi deneye daha başladı. Onların tanımıyla: "60 km yükseklikte 1 kiloton, ve yüz metreler düzeyinde 1 megton ve 1 multi-megatonluk birer araç" (KHA, 29 Temmuz 1962). Bu denemeler en alçak Van Allen Bağı'nı şeklini ve yoğunluğunu yeterince bozacak kadar etkiledi. "Bu deneyde en alçak Van Allen bağı bir süreliğine yok edilecek; Bağ'daki parçacıklar birkaç saatliğine radyo iletişimi korunarak atmosfere geçecekler. İç radyasyon bağındaki patlama Los Angeles'tan görülebilecek yapay bir kutupsal ışık kubbesi oluşturacak” (KHA, 11 Mayıs 1962). Bu nükleer patlama sırasında orada bulunan Fijili bir denizci bana bütün gökyüzünü alevler içinde görünce dünyanın sonunun geldiğini düşündüğünü söyledi. Bu, İngiltere'de Kraliçe’nin astronomu Sir Martin Ryle'ın şiddetli protestosunu anımsatan bir deneydi.

Britannica'da açıklandığı gibi: "... Starfish [Argus Projesi'yle kıyaslandığında] düşük irtifadan L=3’ün [yani Dünya yüzeyinin üç dünya yarıçapı ya da 13000 km yukarısının] ötesinde kadar uzanan çok daha geniş bir bağ oluşturmuştur." Daha sonra 1962’de SSCB de Dünya yüzeyinden 7000 ve 13000 km yükseklikler arasında üç yeni radyasyon bağı oluşturacak benzer deneyler gerçekleştirdiler. Ansiklopediye göre, 1962'de ABD ve SSCB tarafından yapılan yüksek irtifa nükleer patlamaları sonucunda en alçak Van Allen Bağı'ndaki eklektron akısı bir daha hiç geri dönmeyecek biçimde değişti. Amerikalı bilimcilere göre Van Allen Bağları'nın normal değerlerinde dengelenmesi yüzyıllar alabilir. (Araştırma: Nigel Harle, Borderland Archieves, Cortenbachstraat 32, 6136 CH Sittard, Hollanda.)

1968'de ABD ordusu gücünü güneşten alan ve dünyaya 40,000 km uzaklıkta yörüngeye oturacak, solar radyasyonu üzerinde bulunan solar piller sayesinde engelleyecek ve bir mikrodalga demetiyle dünyadaki alıcı antenlerle [rectenna -ÇN] göndecek bir uydu teklif etti. ABD Kongresi Enerji Bakanlığı'na ve NASA'ya 1980 Haziranı'nda tamamlanacak ve 25 milyon Dolar ayrılan bu projenin Çevresel Etki Değerlendirmesi'ni yapmasını emretti. Bu proje, 30 yıl içerisinde kilowatt başına 3000 Dolar karşılığında ABD’nin 2025 yılındaki enerji ihtiyacının yüzde yüzünü karşılayacak 60 uyduyu kapsıyordu ve maliyeti 500,000 milyon Dolarla 800,000 milyon Dolar arasında (1968 yılının parasıyla) değişecekti. O zaman, projenin maliyeti Enerji Bakanlığı'nın bütçesinin 2 ila 3 katıydı ve projeyle üretilecek enerji geleneksel yöntemlerden çok daha pahalıydı. Alıcı antenlerin bulunacağı alanlar toplam 145 kilometrekarelik bir alanı kapsayacaktı ve insanların ve hayvanların ve hatta bitkilerin bile burada yaşamalarına izin verilmeyecekti. Her bir uydu Manhattan Adası büyüklüğünde olacaktı.

Bir aksaklık sonucunda Saturn V Roketi 300 km gibi olağandışı bir yükseklikte yandı. Bu yanma "büyük bir iyonosferik delik" (Mendillo, M. ve diğerleri, Science s. 187, 343, 1975) oluşturdu. Bu karışıklık, birkaç saat süreyle 1000 km yarıçapında bir alanda elektron kitlesinin %60'ın üzerinde kaybına neden oldu. Atlantik Okyanusu üzerindeki geniş bir alanda bütün iletişimin durmasına neden oldu. Anlaşılan, bu, egzos gazlarıyla iyonosferdeki oksijen iyonlarının tepkimeye girmesi sonucu meydana gelen bir olguydu. Tepkimede 6300 A'lik bir ışık yayıldı. 1975 ve 1981 yılları arasında NASA ve ABD ordusu bu yeni olguyu denemek için iyonosfer üzerinde temkinli deneyler gerçekleştirme yoluna gittiler.

Solar Güçlü Uydu Projesi ilk kez 1978’de tekrar gözden geçirildi ve ben de bu sırada gözden geçirme jürisinde bulunuyordum. Her ne kadar bu program bir enerji programı olarak öne sürülmüşse de çok önemli askeri anlamları da vardı. İlk kez Michael J. Ozeroff tarafından işaret edilen en önemli anlamlarından bir tanesi, uyduya sahip olan anti-balistik füzeler (ABM) için bir ışın silahı geliştirilmesi olasılığı idi. Uydular, her birinden bütün bir yarımkürenin göründüğü mükemmel bir görüş açısı sunan jeo-senkron yörüngelerde bulunuyorlardı. Bir yüksek-enerji lazer demetinin düşman füzelerini yok edebilecek bir termal silah gibi kullanılabileceği spekülasyonları dolaşıyordu. Elektron demetlerinin yolunu ısıtmak için kullanılacak lazer demetleri yoluyla çalışan bir elektron silahından söz ediliyordu. SPS'ten ayrıca kişilere yönelik bir psikolojik silah olarak da bahsediliyordu. Eğer mikrodalga demeti alıcı anteninden düşman askerlerine yönlendirilirse kişilere karşı kızılötesi bir dalga-uzunluğu (görünmez) kullanılabilirdi. Ayrıca yanıcı maddeleri yakabilecek derecede yüksek enerji de yollayabilecek durumdaydı. SPS uydusundan lazer demeti yayını askeri amaçlarla diğer uydulara ya da diğer uydulara veya uçak gibi platformlara da yapılabilirdi. Diğer bir uygulama, lazer demetinin lazerle çalışan bir turbofan motorunun ihtiyaç duyacağı yüksek ısıdaki gazı oluşturmak için kullanılaması olabilir. SPS genel paniğe neden olabilecek bir psikolojik silah niteliğinde. SPS, askeri operasyonları gerçekleştirmek için dünyanın her yerine güç aktarabilecek durumda. İnsanlı bir SPS platformu gözetim ve erken uyarı yeteneğine sahip olabilir ve denizaltılarla ELF bağlantısı kurabilir. Ayrıca düşmanın iletişimini bozmak gibi bir yeteneğe de sahip olabilir. İletişimi bozmak ya da iletişim sağlamak gibi özellikleri gerçekten önemli özellikler. Başkan Carter da SPS'in iyonosferin fiziksel yapısını bozmak gibi bir yeteneği olduğunu ve ben dahil bu konuyu eleştiren birçok kişinin kuşkularına rağmen projeye devam kararı verdi. Neyse ki çok pahalıydı, Enerji Bakanlığı'nın bütün bütçesini bile aşan bir miktar gerekiyordu ve Kongre kaynak aktarmayı reddetti. Birleşmiş Milletler Silahsızlandırma Komitesi'ne bu konuda başvurdum ama Amerika projeyi Solar Enerji olarak adlandırmış olduğu için bunun bir silah projesi olmadığını söylediler. Aynı proje Başkan Reagan döneminde tekrar su yüzüne çıktı. Reagan, projeye Savunma Bakanlığı'nın en büyük bütçesini ayırdı ve Star Wars adını verdi. Daha yakın tarihi de olmasına rağmen planın bu aşamasında dinmiş olan tartışmaları tartışmayacağım.

1978’den sonra ABD, nükleer bir düşman ortamının radyo ve televizyon iletişiminde geleneksel yöntemleri kullanıyor olmasının olası olmadığını anladı (Jane’s Military Communications). 1982'de GTE Sylviana (Needham Heights, Massachusetts) Amerika Birlerşik Devletleri Hava Kuvvetleri Havadan Karaya Füzeleri (US Air Force’s Ground Launch Cruise Missiles -GLCM) askeri komutanların öncelikle dost ve düşman bölgelerde füzeleri izleyip yönetebilmelerini sağlayacak bie elektronik alt-sistem geliştirdiler. Sistem, kara demet (görünmez) kullanılarak görülebilir ışınla yaratılan ve radyo ve televizyonu etkileyen bozmalara dirençli 6 alt-sistemden oluşuyor. Kara demetler, atmosferde enerji plazma oluşumuna katkıda bulunuyor. Bu plazma, doğal sis ya da sanayi sisi gibi görülebilir hale gelebilir. Bazıları Güneş'in enerjisinden ayrı bir yüke sahiptirler ve kışın kutuplarda gözlendiği gibi Güneş'in enerjisinin yeterli olmadığı alanlarda toplanırlar. Kutupsal akım meydana geldiğinde, Güneş ortaya çıkar ve plazmayı iterek ozon tabakasında delikler oluşmasına neden olur. Bu askeri sistem Toprak Dalgası Acil Şebekesi (Ground Wave Emergency Network -GWEN) olarak adlandırıldı. (Bakınız: SECOMII Communication System, Wayne OLSEN, SAND 78-0391, Sandia Laboratuvarları, Albuquerque, New Mexico, Nisan 1978) anlaşılan, bu acil radyo sitemi buluşu hiçbir zaman Avrupa'da uygulanmadı ve sadece Kuzey Amerika'da bulunmakta.

Planın SPS uzay platformları inşasıyla ilgili kısmı, uzay mekikleri atılan roketleri yerine koyamadığı için tekrar kullanılabilir uzay mekiklerine bağlıydı. 1981'de yapılan Uzay Mekiği'nin NASA Spacelab 3 Görevi, mekik Yörünge Manevra Sistemi'nden (Orbit Maneuvering System -OMS) iyonosfere gaz enjekte ettiğinde iyonosferde neler olduğunu araştırabilmek için "bir beş yer merkezli gözlemevleri şebekesinin üzerinden bir dizi geçiş"ti. "İyonosferik delikleri indükleyebildiklerini" keşfettiler ve Millstone Connecticut ve Arecibo (Puerto Rica'da) üzerinde gündüz ve gece oluşan delikler üzerinde deneylere başladılar. "yapay olarak indüklenmiş iyonosferik boşalmaların etkilerini çok düşük frekanslı dalga boylarında ekvatoral plazma dengesizlikleri üzerinde; çok düşük frekanslı radyo astronomik gözlemlerinde Roberval, Quebec, Kwajelein (Marshall Adaları’nda) ve Hobart (Tazmanya)'ta üzerinde" denediler. (Advanced Space Research, Vol. 8, No. 1, 1988)

"Yerel plazma konsantrasyonunda ani düşüşler yaratmak diğer bir deyişle iyonosferik delik oluşturmak" için OMS gazları kullanılarak Uzay Mekiğinin yeni [innovative] bir kullanımı, dünya yörüngesinde uzay fiziği deneyleri gerçekleştirilebilmek için hayata geçirildi. Yapay olarak oluşturulmuş bu plazma boşalması plazma dengesizliklerinin büyümesi ya da radyo yayılım yollarının değiştirilmesi gibi diğer uzay olgularının da araştırılması için kullanılabilirdi. 29 Temmuz 1985’te gerçekleşen 47 saniyelik bir OMS yanması, günbatımında iyonosfere 830 kg’lık bir egzos atarak gelmiş geçmiş en büyük ve en uzun ömürlü iyonosferik deliği oluşturdu. 1985 Ağustosu'nda Connecticu üzerinde 6 saniye ve 68 km boyunca yayılan OMS gazları 400.000 km^2 lik bir delik meydana getirdi.

1980'ler boyunca, dünya çapında roket fırlatma sayısı 500 ile 600 arasında değişti ve 1989'da 1500'le en yüksek sayıya ulaşıldı. Körfez Savaşı boyunca çok daha fazla gerçekleştirildi. Shuttle, 45 metrelik ikiz ateşleyicileriyle katı yakıtlı roketlerin en büyüğüydü. Bütün katı yakıtlı roketler eksozlarıyla büyük miktarlarda hidroklorik asit salınımı yaparlar, öyle ki her Shuttle'ın her uçuşunda stratosfere 75 ton ozon-yıkıcı klor bırakıyordu. 1992'den beri fırlatılanlar (ozon tabakasının da içinde bulunduğu) stratosfere ise daha da fazla, yaklaşık 187 ton, ozon-yıkıcı klor bıraktılar.

1986 Nisan'ında, Çernobil Faciası'ndan hemen önce, ABD Nevada Test Alanı (Nevada Test Site)'nda Mighty Oaks (Güçlü Meşeler) adlı başarısız bir hidrojen denemesi gerçekleştirdi. Yerin çok çok altında gerçekleştirilen bu deneme, bir odacıkta gerçekleştirilen bir hidrojen bombası patlamasından oluşuyordu. Odanın iki metre kalınlığında ve patlamanın ilk milisaniyelerinde kapanacak, kurşunla güçlendirilmiş bir çelik kapısı vardı. Kapı, yalnızca ilk radyoaktif demetin pahalı aletlerle donatılmış "kontrol odası"na girmesine izin verecekti. Radyasyon, bir silah ışını gibi yakalanacaktı. Kapı planlandığı kadar çabuk kapanmayınca radyoaktif gazlar ve enkaz da kontrol odasına girerek milyonlarca dolar değerindeki ekipmanı yok etti. Bu deney, X-ışını ve parçacık silahları geliştirme programının bir parçasıyıdı. Burada ortaya çıkan radyoaktif salınım da her şeyden en az Çernobil kadar sorumludur.

13-19 Nisan 1992 tarihli Defense News'e göre, ABD Çöl Fırtınası'nda bir nükleer silahtan kaynaklanan elektrikği taklit etmek üzere bir elektromanyetik puls [pulse] silahı (EMP) konuşlandırdı. The Sandia National Laboratory, saniyenin 20 ila 25 milyarda birlik bir zaman diliminde 20 trilyon Wattlık puls üretebilecek yetenekteki elektron ışın jeneratörü Hermes II'yi barındırmak üzere Kirkland Hava Kuvvetleri Üssü'nde 23 bin metre karelik bir laboratuar inşa ettiler. bu X-ışını simülatörünün adı Parçacık Işın Füzyon İvmelendiricisi'ydi. Bir metal tabakaya çarpan elektron akımı X-ışınları ya da gama ışını oluşturabilirler. Hermes II, 1974'ten beri elektron demetleri üretiyor. Bu planlar, görünüşe göre, haklarında ayrıntılı bilgiye sahip olunmadığı halde, Körfez Savaşı boyunca denendiler.

HAARP Projesi, ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Deniz Kuvvetleri'nce müşterek olarak yürütülüyor ve Gakona (Alaska)'da bulunuyor. Proje, "iletişim ve gözetim sistemlerine alternatif oluşturabilecek iyonosferik süreçleri anlamak, taklit ve kontrol etmek" için tasarlandı. HAARP Projesi aşağıdakileri gerçekleştirebilmek için iyonosfere 3.6 Gigawatt gücünde yüksek frekansta efektif güç salmaya yöneliyor:

• Batık denizaltılarla iletişim kurabilmek için aşırı düşük frekanslı dalgalar (ELF) üretmek;
• Doğal iyonosferik süreçleri tanımlayıp karakterize ederek onları hafifletmek ve kontrol etmek için jeo-fiziksel sondaları yönetmek;
• Büyük miktarda yüksek frekaslı enerjileri odaklayabilmek için iyonosferik lensler üreterek böylece potansiyel olarak Savunma Bakanlığı yararına kullanılabilecek tetikleyici iyonosferik süreçler oluşturmak;
• Kızılötesi (IR -infrared) ve radyo dalgalarının yayılım özelliklerini kontrol edebilen diğer optik yayılımlar için elektron ivmelendirmek;
• Radyo dalgalarının yansıma/saçılma özelliklerini kontrol edebilmek için jeo-manyetik alan yönelimli iyonizasyon oluşturmak;
• Radyo dalgalarının yayılımı üzerinde yatık ısıtma kullanarak etkiler oluşturup bu yolla iyonosferik gelişim teknolojilerinin askeri kullanım alanlarını genişletmek.

Poker Yassı Füze Rampası Alaska'da Fairbanks'in 50 km kuzeyinde 1968 yılında inşa edildi. Bu proje, NASA'yla anlaşma halinde Geophysical Institute ve Alaska Fairbanks Üniversitesi tarafından yürütülüyor. Yaklaşık 250 önemli füze rampası burada bulunuyor ve 1994'te 16 metre uzunluğunda bir füze NASA'ya "atmosferde küresel iklim değişimleriyle ilintili gerçekleşen kimyasal tepkimeleri anlamakta" yardım etmek için buradan fırlatıldı. Benzer deneyler, ama bu kez Kimyasal Fırlatma Modülleri (CRM) kullanılarak Manibota'da Churchill'de de yapıldı. 1980'de Brian Whelan'ın "Waterhole Projesi" kuzey kutbundaki auroranın zarar görmesine ve geçici olarak ortadan kalkmasına neden oldu. 1983 Şubatı'nda iyonosfere salınan kimyasal maddeler Chuchill üzerindeki auroranın zarar görmesine neden oldu. 1989 Martı'nda iki Black Brant X ve iki Nike Orion füzesi Kanada üzerinden fırlatıldı ve yüksek irtifada baryum salınımı yaparak yapay bulutların oluşumuna neden oldular. Bu yapay bulutlar Los Alamos (New Mexico) gibi bir uzaklıktan bile gözlenebiliyorlardı.

ABD Deniz Kuvvetleri de Alaska'da Yüksek Güçlü Auroral Uyarım (HIPAS) araştırmaları yapmaktalar. Bir dizi kablo ve 15 metrelik bir anten yoluyla atmosferin yüksek kısımlarına ışın demeti halinde yüksek yoğunluklu sinyaller göndererek iyonosferi kontrollü bir biçimde uyarıyorlar. Daha 1992'de Deniz Kuvvetleri, 10 km uzunluğunda antenler yapıp aşırı düşük frekanslı (ELF) dalgalar üreterek denizaltılarla iletişim kurmaktan bahsediyordu. Bu deneylerin diğer bir amacı da füzyon prensiplerini araştırmak olarak tanımlanıyor. Şimdi artık mekik uçuşları bir elektron demetiyle auroralar üretebilecek durumdalar.

HAARP/Uzay Laboratuvarı/Füzeler'nin nükleer bombayla kıyaslanabilecek büyüklükte enerji sağlamak için dünya üzerinde herhangi bir yerde lazer ve parçacık demetleri yoluyla biraraya getirilmesi korkutucudur.

* solar: Güneş’le ilgili, Güneş kaynaklı. –ç.

**Auroral: bir gezegenin manyetik kutupsal bölgelerinin atmosferinin yüksek katmanlarında gezegenin manyetik alan çizgileri boyunca hızlandırılan elektronlar tarafından uyarılan atomlardan ışık salınımı nedeniyle oluşan ışık hüzmeleri. –ç.

Özgün metin: http://www.earthpulse.com/haarp/background.html

çeviri:vertov